Προπονητές στην Ελλάδα του 2014: Ερμαια στις διαθέσεις καθενός

Δεν υπάρχει κατοχυρωμένο επάγγελμα, οι αμοιβές συνήθως είναι γλίσχρες, οι σχολές συχνά παράγουν προπονητές με ελλιπείς γνώσεις και πολλά άλλα

Οπως δεν νοείται η ύπαρξη και λειτουργία σχολείων χωρίς δασκάλους και καθηγητές, τοιουτοτρόπως δεν νοείται αθλητισμός χωρίς προπονητές. Κι’ όμως, το επάγγελμα του προπονητή δεν είναι κατοχυρωμένο στην Ελλάδα. Οι προπονητές είναι έρμαια των διαθέσεων των διοικήσεων ομοσπονδιών και σωματείων.
Προπονητές μπορεί να γίνουν (τυπικά, τουλάχιστον) και άνθρωποι χωρίς γνώσεις και ουσιαστικά προσόντα. Οι σχολές προπονητών συχνά παράγουν προπονητές με υποβαθμισμένες γνώσεις. Οι αμοιβές, όταν καταβάλλονται, συνήθως είναι πενιχρές, γλίσχρες, γελοίες. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι προπονητές εν Ελλάδι, τα οποία η διοίκηση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προπονητών Αθλημάτων (ΠΟΠΑ) παρουσίασε σ'  εκπροσώπους του Τύπου, ενώ τα έθεσε και στον υφυπουργό Αθλητισμού, Γιάννη Ανδριανό, που, πάντως, ελάχιστη σχέση έχει με το αντικείμενο. Αλλος ένας υπουργός - διακοσμητικό στοιχείο στην παρούσα κυβέρνηση.

Από αριστερά: Βασίλης Διάφας (μέλος του Δ.Σ. της ΠΟΠΑ), Κώστας Τουρναβίτης (Α' αντιπρόεδρος), Θανάσης Βιλλιώτης (πρόεδρος), Δημήτρης Στεφανίδης (γενικός γραμματέας) και ο δημοσιογράφος, Ν. Α. Κωνσταντόπουλος.

Τα κυριότερα προβλήματα που αναφέρθηκαν και οι προτάσεις, οι οποίες υποβλήθηκαν, είναι: 
Ο προπονητής πρέπει να έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων στο χώρο του αθλητισμού. Πρέπει να κατοχυρωθεί το επάγγελμα. Επιβάλλεται οι προπονητές να έχουν:
-Δικαίωμα στην εργασία μ’ ελάχιστο όριο αμοιβής ανά κατηγορία προπονητών (Α', Β' Γ'), ταυτόχρονα με υποχρεωτικά συμβόλαια εργασίας.
-Δικαίωμα στην ασφάλιση και στην συνταξιοδότηση.
*Για να διασφαλισθεί ότι εργασία θα βρίσκουν μόνον οι  προπονητές κάτοχοι αδείας ασκήσεως επαγγέλματος, επιβάλλεται να υπάρξει έλεγχος και εφαρμογή ποινών στους παραβάτες (προπονητές, σωματεία, ομοσπονδίες). Προτείνεται, τον έλεγχο νομιμότητας των προπονητών των σωματείων ν’ αναλάβει η ΠΟΠΑ, με διμελή ομάδα, που θ’ αποτελείται από έναν εκπρόσωπό της κι’ έναν εκπρόσωπο από τον Σύνδεσμο προπονητών του αθλήματος το οποίο θα ελεγχθεί. Την όποια παράβαση, θα την αναφέρει η επιτροπή στο αρμόδιο τμήμα της ΓΓΑ, ώστε να επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπει ο νόμος 2725/1999. Από την ίδια επιτροπή θα ελέγχονται και οι προπονητές των σωματείων που μετέχουν στα πανελλήνια πρωταθλήματα.

*Να υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία εξετάσεων, πιστοποίησης και εντάξεως σ’ επαγγελματικό φορέα για την καταγραφή και τον έλεγχό τους, των δασκάλων / εκπαιδευτών αθλημάτων, που εργάζονται στον τομέα του τουρισμού. Τ’ αθλήματα, τα οποία διδάσκουν, έχουν σημαντικό βαθμό επικινδυνότητας (π.χ. αναρρίχηση, θαλάσσιο σκι, σκι βουνού, κανό - καγιάκ σε ποτάμι κ.α.) και πρέπει οι άνθρωποι αυτοί να παρέχουν υψηλού επιπέδου ασφάλεια. Παρόμοιος έλεγχος πρέπει να γίνεται και στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο ποδόσφαιρο (π.χ. 5Χ5, 7Χ7) και διατηρούν τμήματα εκμάθησης («ακαδημίες»).

Ανάγκη προπονητή έχουν όλοι οι αθλητές, ασχέτως ηλικίας.

*Ο αθλητικός νόμος στο άρθρο 31 (Προπονητής), παράγραφος 5δ, αναφέρει: «Προπονητή έχουν υποχρέωση να απασχολούν τα αθλητικά σωματεία που καλλιεργούν ατομικό άθλημα και έχουν αθλητές στη δύναμή τους ηλικίας κάτω των δεκαοχτώ (18) ετών». Αποψή της ΠΟΠΑ είναι ότι ο νόμος πρέπει να ορίζει ρητά πως τα σωματεία που καλλιεργούν ατομικό άθλημα, πρέπει ν’ απασχολούν προπονητή, ανεξαρτήτως της ηλικίας των αθλητών.
*Πρέπει να υπάρξει ενιαίος κανονισμός προπονητών, ο οποίος θα ορίζει τα γενικά θέματα που τους αφορούν (προϋποθέσεις άσκησης επαγγέλματος, τυπικά προσόντα, κατηγορίες προπονητών, απασχόληση, δελτίο ταυτότητας προπονητή, υποχρεώσεις αθλητικών σωματείων για πρόσληψη προπονητή,  όροι πρόσληψης αλλοδαπού προπονητή, ασυμβίβαστα άσκησης επαγγέλματος προπονητή, καταλληλότητα).
*Για την επιλογή των προπονητών των εθνικών ομάδων, πρέπει να έχουν λόγο και οι προπονητές του αθλήματος. Στη διαδικασία επιλογής πρέπει: α) να έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν ως υποψήφιοι όσοι προπονητές επιθυμούν, β) να ορίζονται τα προσόντα που πρέπει να διαθέτουν οι υποψήφιοι και γ) η επιλογή να γίνεται από επιτροπή, η οποία θ’ αποτελείται από εκπροσώπους της ομοσπονδίας, της ΓΓΑ και των προπονητών του αθλήματος ή του οικείου συνδέσμου προπονητών.
*Σχολές προπονητών: Η ΠΟΠΑ, είχε προτείνει την ίδρυση  «Εθνικής Σχολής Προπονητών» ως σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σε αυτή θα φοιτούσαν, κατόπιν εξετάσεων, αθλητές αλλά και φοιτητές από τα ΤΕΦΑΑ. Οι παρούσες, όμως, οικονομικές δυνατότητες της χώρας, επέβαλαν να επεξεργαστεί εναλλακτική πρόταση. Οι βασικές αρχές της είναι:
-Αναβάθμιση του επιπέδου παρεχομένων γνώσεων από κατάλληλο εκπαιδευτικό προσωπικό.
-Λειτουργία σχολών μόνον εφόσον υπάρχει διαπιστωμένη ανάγκη για νέους προπονητές.
-Οι σχολές θα έχουν συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών και συγκεκριμένη διδακτική ύλη και χρονική διάρκεια που θα παρέχει τη δυνατότητα σωστής και ολοκληρωμένης παροχής γνώσεων
-Πρακτική εξάσκηση.
-Αξιόπιστες εξετάσεις.
Επισήμανση: Υπάρχουν αθλήματα, που δεν έχουν ειδικότητα στα ΤΕΦΑΑ. Συνεπώς, είναι αναγκαίο οι προπονητές των αθλημάτων αυτών ν’ αναδεικνύονται από τις Σχολές Προπονητών.
Απαραίτητη είναι και η συνεχής επιμόρφωση των προπονητών, μέσω σεμιναρίων, τα οποία θα γίνονται κάθε δύο χρόνια είτε από την ΓΓΑ, είτε από την ΠΟΠΑ.
*Μεγάλη πληγή αποτελούν  άνθρωποι, που παρουσιάζονται και εργάζονται σαν προπονητές ή personal trainers, χωρίς να κατέχουν τίτλο σπουδών ή πιστοποίηση από αρμόδιο φορέα, θέτοντας σε μεγάλο κίνδυνο αθλητές και γυμναζόμενους. Απαιτείται ο υποχρεωτικός έλεγχος των προσόντων όσων πρόκειται να εργασθούν σε αυτούς τους χώρους.
*Ο προπονητής σχεδιάζει και έχει την ευθύνη της προετοιμασίας του αθλητή, ζει με αυτόν και η όποια επιτυχία έχει αρχιτέκτονα τον προπονητή. Ως εκ τούτου, πρέπει ν’ απολαμβάνει ευεργετημάτων όπως οι αθλητές.

*Για την αποφυγή δυσάρεστων περιστατικών κατά την διάρκεια συμμετοχής εθνικών ομάδων σε διεθνείς διοργανώσεις και πρωτίστως για την διαφύλαξη της ζωής και της υγείας των αθλητών, θα πρέπει οι αθλητές - μέλη τους να περνούν από πλήρη ιατρικό έλεγχο και να διαπιστώνεται η άριστη κατάσταση της υγείας τους. Περιστατικό όπως εκείνο του θανάτου του πρωταθλητή του κανό, Ανδρέα Κιλιγκαρίδη (φωτογραφία), τον Μάιο του 2013 κατά την διάρκεια αγώνων στην Πολωνία, δεν πρέπει και δεν νοείται να επιτρέψει το Ελληνικό Κράτος να επαναληφθεί!
*Με στόχο την διαφύλαξη της υγείας των αθλητών αλλά και της αξιοπρέπειας του αθλητισμού μας, η ΠΟΠΑ θεωρεί απαραίτητο τον έλεγχο για την χρήση απαγορευμένων ουσιών όλων των αθλητών των εθνικών μας ομάδων πριν από κάθε συμμετοχή σε διεθνείς διοργανώσεις. Καταγγέλλει δε, ότι δεν γίνονται οι απαραίτητοι, αριθμητικά, έλεγχοι, λόγω ελλείψεως χρημάτων.
*Δεν θα πρέπει να εγκρίνεται σε καμία περίπτωση συμμετοχή εθνικής ομάδας σε διεθνείς διοργανώσεις, αλλά και σε κοινόβιο προετοιμασίας, χωρίς τη συνοδεία αρχηγού αποστολής, ιατρού και νόμιμου προπονητή.
*Πρέπει ν’ αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας της ΓΓΑ από εποπτικός, σ’ ελεγκτικό των αθλητικών Ομοσπονδιών, ώστε αυτές να λειτουργούν βάσει των νόμων και των κανονισμών αλλά και να επιβάλλονται συγκεκριμένες ποινές για κάθε παράβαση. Ετσι, οι νόμοι και οι κανονισμοί θα εκπληρώνουν τους σκοπούς για τους οποίους θεσπίσθηκαν. 

Συνεργασία με την Ακαδημία Προπονητών της Κολωνίας

Επισημαίνουμε, τέλος, ότι η ΠΟΠΑ έχει αναλάβει προσπάθεια για την αναβάθμιση του επιπέδου γνώσεων των Ελλήνων προπονητών όλων των αθλημάτων. Γι’ αυτό, κατ’ αρχήν, αποφασίστηκε, η συνεργασία με την περίφημη Ακαδημία Προπονητών της Κολωνίας. Προβλέπεται η διοργάνωση προπονητικών σεμιναρίων στην Ελλάδα, σε διάφορα αθλήματα, στα οποία θα διδάσκουν καθηγητές από την Ακαδημία της Κολωνίας, Ελληνες συνάδελφοί τους από τα ΤΕΦΑΑ και άλλοι Ελληνες αθλητικοί επιστήμονες. Συμφωνήθηκε, επίσης, να οργανώνονται επισκέψεις Ελλήνων προπονητών στην Κολωνία για παρακολούθηση μαθημάτων. 

Ο αθλητής πρέπει να μαθαίνει από μικρός την τεχνική  κάθε αθλήματος. Απαιτούνται γι' αυτό, εξειδικευμένοι προπονητές.




Η ΠΟΠΑ έγινε μέλος του «Παγκοσμίου Συμβουλίου Προπονητικής Αριστείας» (ICCE) και του ευρωπαϊκού του κλάδου, του «Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προπονητών» (ECC). Σκοπός αυτών, είναι η διεθνής αναγνώριση του επαγγέλματος του προπονητή και η παροχή σε αυτούς της κατάλληλης εκπαίδευσης. Μετέσχε, μάλιστα, στην 1η Ευρωπαϊκή Συνάντηση Συνδέσμων Προπονητών και Προπονητικών Οργανισμών, που πραγματοποιήθηκε από το ICCE και το ECC, στην Κολωνία. Συζητήθηκαν οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι προπονητές και τ’ αντιπροσωπευτικά τους όργανα στα πεδία της εκπαίδευσης και των εργασιακών συνθηκών, θέματα σχετικά με το επάγγελμα του προπονητή και την εκπροσώπησή του σ’ ευρωπαϊκό επίπεδο. Πήραν μέρος εκπρόσωποι από 23 χώρες.

Επίσης, εκπρόσωποι της ΔΟΕ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Commission), εθνικών Ολυμπιακών Επιτροπών, της FIBA Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Ενωσης Προπονητών Στίβου, των Διεθνών Ομοσπονδιών Τένις και Ιππασίας, της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Αρσης Βαρών, από Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και πολλοί άλλοι. Το σημαντικό είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της μονάδας αθλητισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συμβάλλει στην προώθηση και υποστήριξη των δικαιωμάτων των προπονητών ως επαγγελματιών. 
Φυσικά, η συντριπτική πλειονότης του Τύπου, δεν ενδιαφέρεται γι' αυτά τα θέματα, τα οποία άπτονται του πραγματικού αθλητισμού. Αν επρόκειτο για κάποιο σεξουαλικό ή άλλου είδους σκάνδαλο, στο οποίο θα εμπλεκόταν κάποιος προπονητής, βεβαίως και θα ήταν πρωτοσέλιδο θέμα στις αθλητικές εφημερίδες, αν όχι και σε αρκετές πόλιτικές. Και, φυσικά, κύριο θέμα στο διαδίκτυο και στην ραδιοτηλεόραση. Κατά τ' άλλα, το ενδιαφέρον των περισσότερων μέσων ενημέρωσης (τρόπος του λέγειν), εξαντλείται στο αν δάκρυσε ο Σπανούλης, στο τι δήλωσε ο Κατσουράνης, στο ποιους παίκτες πρότειναν (όχι απέκτησαν οι ομάδες) οι μάνατζερ στις ΠΑΕ ή στις ΚΑΕ, στο τι απείλησε (και ποιούς) ο... «Τίγρης» και σε πολλά παντελώς ανούσια θέματα. Τα σοβαρά, ελάχιστα μέσα και πολύ λίγοι δημοσιογράφοι τ' αναδεικνύουν. Δυστυχώς. Είναι και αυτή μια αιτία, για την οποία δεν έχουμε ουσιαστικό και σοβαρό αθλητισμό στην Ελλάδα, παρά τις όποιες επιτυχίες του πρωταθλητισμού μας. Εχουμε εξηγήσει, όμως, πολλάκις πως, άλλο αθλητισμός και άλλο πρωταθλητισμός...