Φιλόσοφος της πάλης, «καλλιτέχνης» των ταπί

Το... θήραμα έπεσε στα νύχια του αιλουροειδούς και αποδέχεται τη μοίρα του...

Του Ν. Α. Κωνσταντόπουλου 

Οταν τον παρακολουθούσες να κινείται πάνω στο ταπί, νόμιζες ότι βρισκόσουν στο θέατρο «Μπαλσόι» κι έβλεπες κάποιον σπουδαίο χορευτή. Εκινείτο απαλά, σαν να χορεύει, παρακολουθούσε προσεκτικά τους αντιπάλους του και, αίφνης, σαν το αιλουροειδές που εφορμά στο υποψήφιο θύμα του, έριχνε τον αντίπαλό του στο ταπί. Ο Μπουβάισαρ (Μπουβάισα στα τσετσένικα) Χαμίντοβιτς Σαϊτίεφ, o παλαιστής από τον Καύκασο (έχει γεννηθεί στις 11 Μαρτίου 1975 στο Χασαβιούρτ του Νταγκεστάν και πάλευε από το 1985), ξεχώριζε από τους άλλους πρωταθλητές της πάλης από το στυλ του. Λιγότερο μυώδης, αγωνιζόταν μ’ ένα νωθρό τρόπο, που μπορούσε ν’ αποκοιμίσει τους αντιπάλους του. Αυτοί, όμως, τον γνώριζαν καλά κι αισθάνονταν σαν τον μελλοθάνατο, που τον έχουν ρίξει στον λάκκο με τ’ άγρια θηρία. Σαν αιλουροειδές, που παραφυλάει για το θήραμά του, ο Σαϊτίεφ ορμούσε. Και αλίμονο στον παλαιστή, που έπεφτε στα χέρια του...

Ο Σαϊτίεφ έχει πιάσει το θύμα του, που δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγει.

Ο Μπουβάισαρ Σαϊτίεφ δεν θύμιζε παλαιστή, που έχει κυριαρχήσει στους Ολυμπιακούς του 1996, του 2004 και του 2008, σ’ έξι παγκόσμια πρωταθλήματα και σε ισάριθμα ευρωπαϊκά από το 1995 κι έπειτα.

Ηταν πολύ μεγάλη τύχη να παρακολουθεί κάποιος αυτόν τον θρυλικό Ρώσο αθλητή της ελευθέρας πάλης ν’ αγωνίζεται. Είμαι από αυτούς τους τυχερούς, αφού τον θαύμασα το 2004 και στο τουρνουά «Ακρόπολις» και στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Στον Καύκασο οι κορυφαίοι παλαιστές είναι τοπικοί ήρωες. Και η περιοχή έχει αναδείξει πάμπολλους μεγάλους παλαιστές.
«Δεν είναι ότι εκ γενετής έχουμε κάτι παραπάνω. Ομως, η πάλη δεν απαιτεί ιδιαίτερο χώρο ούτε ακριβή στολή. Στη Μόσχα μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις. Στον Καύκασο ο κόσμος είναι φτωχός και πάει στην πάλη ή στην πυγμαχία», μας είχε πει το 2004, σε συνέντευξη που παραχώρησε για την «Καθημερινή».
Η δύναμη, η τεχνική, το μυαλό, τι από όλα παίζει τον κυριότερο ρόλο στην πάλη; τον είχαμε ρωτήσει.
Ο παλαιστής, που χωρίς να κοπιάζει ιδιαιτέρως, με σίγουρες κινήσεις, έριχνε στο ταπί τους αντιπάλους του εύκολα, είχε απαντήσει ότι το κάθε προσόν χρησιμοποιείται ανάλογα με την περίπτωση, τον αγώνα, τον αντίπαλο, αλλά και την ηλικία του αθλητή.
«Εξαρτάται με ποια θεώρηση αντιμετωπίζεις την πάλη. Για μένα η πάλη είναι ό,τι καλύτερο. Είναι μια φιλοσοφία».
Ο μεγάλος αθλητής έχει και ισχυρή προσωπικότητα και περίσσιες ψυχικές δυνάμεις. O Σαϊτίεφ το απέδειξε στο πρωτάθλημα Κόσμου το 2003, το έδειχνε και με τον τρόπο σκέψης του.

Το 2003, στη N. Υόρκη, έδωσε δύο αγώνες με σπασμένο ζυγωματικό. Δεν το γνώριζε, πονούσε αφόρητα, αλλά δεν έβγαλε ακτινογραφίες φοβούμενος μήπως δεν του επιτρέψουν να συνεχίσει να παλεύει, αν έβλεπαν το μέγεθος του τραυματισμού.
Αρχισε την πάλη στα έξι του, αφού προέρχεται από παλαιστική οικογένεια. O μεγάλος αδελφός του, Αμπντάλα, υπήρξε πρωταθλητής της ΕΣΣΔ, ενώ ένας από τους μικρότερους, ο Ανταμ, είναι 1ος Ολυμπιονίκης στο Σίδνεϊ. Ο δε πατέρας του, ο Χαμίντ, διετέλεσε προπονητής του.
Στο Χασαβιούρτ, όπου γεννήθηκε, υπάρχει σχολή πάλης με πολλά παραρτήματα σε όλον τον Καύκασο, την οποία διευθύνει και στην οποία το 1996 δόθηκε τ’ όνομά του. 
Στη ρωσική πάλη εδώ και χρόνια «πέφτουν» πολλά χρήματα.
«O συναγωνισμός είναι μεγάλος. Το 70% των χρυσών μεταλλίων σε Ολυμπιακούς και πρωταθλήματα Κόσμου και Ευρώπης συνήθως τα παίρνουν Ρώσοι. H κυβέρνηση, ειδικά επί Πούτιν, βοηθάει πολύ. Τα τελευταία χρόνια διοργανώνoνται και πολλοί αγώνες με χρηματικές αμοιβές», μας είχε πει. Και τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει από τότε. 

Τον πείσμωσε η αποτυχία
Διαβάζοντας κάποιος το αθλητικό βιογραφικό του Μπουβάισαρ Σαϊτίεφ, θα μείνει έκπληκτος. Από το 1995 ώς και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου το 2008, στη θέση κατάταξης αναφέρεται σχεδόν αποκλειστικά ο αριθμός «1». Ανήκει στους ελάχιστους ξεχωριστούς του αθλήματος, αφού έχει τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια.

Και άντε να γλυτώσεις...

Μόνο στο Σίδνεϊ, το 2000, απέτυχε. Κατετάγη 9ος, εξαιτίας του ανόητου συστήματος διεξαγωγής, που εφαρμοζόταν τότε και δεν έδινε δεύτερη ευκαιρία σε όποιον έχανε έναν αγώνα. Ηττήθη με 3-4 στην παράταση, στην A΄ φάση, από τον Αμερικανό, Μπράντον Σλέι και έμεινε 9ος.
Από το 2000, πρέπει να φτάσουμε στο 2006 για να βρούμε τον Μπουβάισα σε θέση άλλη από την 1η. Τότε κατετάγη 8ος στο πρωτάθλημα κόσμου.
«Τις πρώτες ημέρες νόμιζα ότι ήταν τραγωδία. Μετά όλα ήταν φυσιολογικά. Οι άλλοι χαίρονταν με τις επιτυχίες, εγώ θα ήμουν λυπημένος; Περισσότερα έμαθα από την ήττα, παρά από το αν θα νικούσα. Σκέφτηκα, ανέλυσα, είδα τι πήγε λάθος. Είχα την ευκαιρία να μάθω κι άλλα, να βελτιωθώ», μας είχε πει, αναφερόμενος στην ήττα του στο Σίδνεϊ.
Ο Σλέι έως τότε δεν είχε άλλη επιτυχία στο βιογραφικό του. Μετά «χάθηκε». Αυτό ακριβώς είναι που έκανε τον Σαϊτίεφ να λέει ότι οι Ολυμπιακοί είναι απρόβλεπτοι αγώνες και δεν μπορείς να ξέρεις τους βασικούς αντιπάλους σου.
«Αφησα αυτόν τον άνθρωπο να με βάλει κάτω. Δεν ήξερα καν ποιος ήταν. Επρεπε να τον "ψάξω" στο διαδίκτυο. Νομίζω ότι δεν έπρεπε καν να... μετάσχει στους Ολυμπιακούς. Ηταν σαν... κομήτης, δεν είχε να προσφέρει πολλά. Ισως του έδωσαν κάτι. Εμφανίστηκε, προκάλεσε χάος κι εξαφανίσθηκε. Δεν αξίζει καν τις σκέψεις μου. Τον θυμάμαι μόνο αν με ρωτήσει κάποιος γι’ αυτόν. Διαφορετικά, δεν υπάρχει για εμένα», δήλωσε κάποτε με δόση αλαζονείας. 

Ενα ξεχωριστό ποίημα και μια «βαριά» κληρονομιά

«Ελκυστικό δεν είναι να ‘σαι διάσημος - Ούτε φτάνει αυτό να σε ανεβάσει. - Δεν αρκεί να ’χεις ζωηρό παρελθόν - Δεν αρκεί ό,τι έζησες να θυμάσαι. - Προσφέρουμε για να δημιουργούμε, - αλλά ο θόρυβος και η φτηνή δημοσιότητα - είναι ντροπή, εάν ανάξιοι άνθρωποι - είναι στα χείλη όλων».

Αυτό το ποίημα («Αδελφή μου - ζωή») του Μπαρίς Πάστερνακ συνήθιζε ν' απαγγέλλει ο Μπουβάισαρ Σαϊτίεφ πριν από κάθε αγώνα. Οπως έλεγε, καθόρισε τη ζωή του εντός και εκτός πάλης. Γενικότερα, άλλωστε, ο τιμημένος με Νομπέλ, Ρώσος λογοτέχνης, συγγραφέας του «Δρ Ζιβάγκο», επηρέασε βαθιά τον Σαϊτίεφ. Είπαμε, ήταν ξεχωριστό είδος παλαιστή. 
Και τι κι αν έχει αποσυρθεί από τα ταπί. Συνεχίζει να παλεύει για να προωθήσει την πάλη και τα ιδανικά της.
Το 1992, στα 17 του, έφυγε από το Χασαβιούρτ για να προπονηθεί στο φημισμένο παλαιστικό κέντρο του Κρασνογιάρσκ. Τώρα θέλει να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις του στους νεαρούς παλαιστές του Νταγκεστάν και ειδικά του Χασαβιούρτ, μιας πόλης με περίπου 100.000 κατοίκους, η οποία, βάσει του πληθυσμού της, έχει αναλογικά τους περισσότερους Ολυμπιονίκες στον κόσμο.
«Η πάλη είναι πολύ δυνατή στην πόλη μας, λόγω παράδοσης. Διαθέτουμε πολλά αθλητικά σχολεία και τα παιδιά έχουν πολλές ευκαιρίες, που εμείς δεν είχαμε. Προπονούμασταν σε συνεργείο επισκευής οχημάτων, το οποίο είχαμε εξοπλίσει με μερικά ταπί», είπε προ μηνών (σημείωση συντάκτη: το 2012) ο Μπουβάισαρ.
Η πληθώρα παλαιστών της ελευθέρας στο Νταγκεστάν, είναι προϊόν της επιθυμίας των ντόπιων να διακριθούν στο άθλημα.

Αλλά και η ηγεσία αυτής της δημοκρατίας της Ρωσίας, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, για να ωθήσει τους νέους ν’ ασχοληθούν με την πάλη ή και με άλλα αθλήματα. Οι προσπάθειες του Σαϊτίεφ αποσκοπούν στο να συνεχισθούν στο Νταγκεστάν οι παραδόσεις της πάλης. Και το γυμναστήριό του αποτελεί κληρονομιά για τις επερχόμενες γενιές.

*Τα μετάλλια του Σαϊτίεφ:
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: Χρυσά το 1996, 2004 και 2008.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ: Χρυσά το 1995, 1997, 1998, 2001, 2003, 2005.
ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ ΕΥΡΩΠΗΣ: Χρυσά το 1996, 1997, 1998, 2000, 2001 και 2006.
Και οι... αποτυχίες του: 9ος στους Ολυμπιακούς του 2000, 8ος στο Παγκόσμιο του 2006.

*Δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» στις 15 Δεκεμβρίου 2012.