Ο Ταρζάν, Ολυμπιονίκης στην πισίνα

Ο Τζόνι Βάισμίλερ, άφησε εποχή σ’ αυτόν τον ρόλο ως ηθοποιός αλλά και ως πολύ μεγάλος αθλητής στην κολύμβηση   Του Ν. Α. Κωνσταντόπουλου  Η κραυγή του Ταρζάν τάραξε την ησυχία στη Βάλε ντε λα Λους (Κοιλάδα του Φωτός), λίγο έξω από το Ακαπούλκο, στο Μεξικό. Την πήρε ο άνεμος κι έφθασε για τελευταία φορά στην αφρικανική ζούγκλα. Ο Ταρζάν έφευγε για το τελευταίο ταξίδι του. Αυτό που δεν έχει γυρισμό. Ηταν 20 Ιανουαρίου του 1984 όταν ο Τζόνι Βάισμίλερ άφηνε την τελευταία του πνοή εξαιτίας πνευμονικού οιδήματος. Οταν το φέρετρο κατέβαινε προς την σκαμμένη γη, ακούστηκε τρεις φορές η κραυγή του Ταρζάν. Αποχαιρετούσε την αγαπημένη του Τζέιν, το Αγόρι, την Τσίτα τον χιμπαντζή, και όλα τ’ άλλα αγαπημένα του ζώα της ζούγκλας της Αφρικής. Με τον θάνατο του Βάισμίλερ, τελείωνε μια μεγάλη εποχή. Μια εποχή αθωότητας, παρότι εμπεριείχε έναν Παγκόσμιο Πόλεμο, συρράξεις σε όλη τη Γη, πείνα, δυστυχία, δικτατορίες και τον «Ψυχρό Πόλεμο». Εκατομμύρια παιδιά ταυτίστηκαν με τον Ταρζάν, έναν φανταστικό ήρωα του κινηματογράφου, που εμπνεύστηκε ο Αμερικανός συγγραφέας, Εντγκαρ Ράις Μπάροους και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε περιοδικό το 1912 και σε βιβλίο δύο χρόνια αργότερα. Ο Βάισμίλερ έγινε ο έκτος ηθοποιός, που ενσάρκωνε αυτόν τον φανταστικό ήρωα, ενώ δεκάδες άλλοι ακολούθησαν. Ομως στη συνείδηση του κόσμου, ο Ταρζάν ήταν ένας: Ο Βάισμίλερ. Ο Αμερικανός, γερμανικής καταγωγής, κολυμβητής και ηθοποιός, που γεννήθηκε στις 2 Ιουνίου 1904 στη Ρουμανία, στο προάστιο Σάμπαντφαλου (Φράιντορφ) της Τιμισοάρα, κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία και τη Σερβία, και ο οποίος «διεκδικείται» από τους κατοίκους του σερβικού χωριού, Ζιτίστε, που υποστηρίζουν πως γεννήθηκε εκεί. Ο πατέρας του, Πέτερ Βάισμίλερ και η μητέρα του, Ελίζαμπετ Κερς, τον ονόμασαν Γιόχαν. Οταν τον Ιανουάριο του 1905 μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, το Γιόχαν (Ιωάννης), έγινε Τζόνι (Γιάννης). Με αυτό πέρασε στην ιστορία. Ο Τζόνι Βάισμίλερ είναι ένα σχεδόν μυθικό πρόσωπο. Κορυφαίος κολυμβητής (αυτός που δεν «επέτρεψε» στον Ντιούκ Καχαναμόκου, τον οποίο, ήδη, έχουμε παρουσιάσει στο μπλογκ, να γίνει ο πρώτος -και μόνος έως και το 2008- κολυμβητής με τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια στο ίδιο αγώνισμα, αφού το 1924 τον άφησε στη 2η θέση στα 100μ. ελευθέρως) και αγαπημένος ηθοποιός μικρών και μεγάλων. Το 1929, αφού εγκατέλειψε τον πρωταθλητισμό, υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρεία BVD για να γίνει μοντέλο και εκπρόσωπός της. Ταξίδευε «από άκρου εις άκρον» στις ΗΠΑ, κάνοντας κολυμβητικές επιδείξεις, διαφημίζοντας μαγιό, υπογράφοντας αυτόγραφα και μετέχοντας σε ομιλίες. Το ίδιο έτος πραγματοποίησε την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, υποδυόμενος τον Αδωνη. Φορούσε μόνο ένα… φύλλο συκής. Ακολούθησαν δύο ταινίες μικρού μήκους, στις οποίες έπαιζε τον… Τζόνι Βάισμίλερ, αλλά η επιτυχία ήλθε το 1932. Τότε πρωταγωνίστησε για πρώτη φορά σαν Ταρζάν και ουσιαστικά άρχισε η σταδιοδρομία του ως ηθοποιού. Η ταινία είχε τεράστια επιτυχία και ο Βάισμίλερ έγινε παγκοσμίως γνωστός.  Η κραυγή του άφησε εποχή και τον έσωσε...  Ο Βάισμίλερ, όπως προαναφέραμε, δεν ήταν ο πρώτος που υποδύθηκε τον Ταρζάν. Αυτή την τιμή είχε ο Ελμο Λίνκολν. Ομως, με τον Τζόνι συνδέθηκε η περίφημη κραυγή του Ταρζάν. Η κραυγή αυτή κάποτε ίσως και να του έσωσε τη ζωή και, πάντως, τον έβγαλε από πολύ δύσκολη θέση. Το 1958, την εποχή της κουβανικής επανάστασης, είχε προκληθεί στην Κούβα. Ενώ έπαιζε σε τουρνουά γκολφ, αυτός και οι φίλοι του βρέθηκαν περικυκλωμένοι από στρατιώτες του Φιντέλ Κάστρο, οι οποίοι είχαν σκοπό, τουλάχιστον να τους απαγάγουν. Ο Βάισμίλερ αντέδρασε πολύ γρήγορα. Εβγαλε τη διάσημη κραυγή. Οι στρατιώτες «τα 'χασαν». Αρχισαν να χοροπηδούν φωνάζοντας, «Ο Ταρζάν! Καλώς ήλθες στην Κούβα». Ετσι, ο… Ταρζάν και οι σύντροφοί του, όχι μόνο δεν απήχθησαν, αλλά με τη συνοδεία στρατιωτών, οδηγήθηκαν σε ασφαλή περιοχή. Στις έξι πρώτες ταινίες είχε ως παρτενέρ τη Μορίν Ο’ Σάλιβαν, την «Τζέιν», και στις τελευταίες τέσσερις την Μπρέντα Τζόις. Τον ρόλο αυτόν τελευταία φορά τον έπαιξε το 1948, στα 44 του. Οταν πλέον, εγκατέλειψε τον Ταρζάν, άλλαξε το ρούχο του ήρωα της ζούγκλας με στολή σαφάρι και ανέλαβε τον ρόλο του Τζανγκλ Τζιμ. «Γύρισε» 13 σχετικές ταινίες, ενώ εμφανίστηκε και σε άλλα φιλμ ζούγκλας, υποδυόμενος τον εαυτό του. Σε άλλη μία ταινία έπαιξε τον Τζόνι Ντιβάλ. Εξαιρουμένης αυτής κι εκείνης, στην οποία ενσάρκωσε τον Αδωνη, ουσιαστικά, στις 36 ταινίες του, έπαιξε τρεις ρόλους: Ταρζάν, Τζανγκλ Τζιμ και… Τζόνι Βάισμίλερ. Από το 1956 έως και το 1958 πρωταγωνίστησε σε 26 επεισόδια της τηλεοπτικής σειράς, Τζανγκλ Τζιμ O πρώτος που κολύμπησε τα 100μ. κάτω από ένα λεπτό  Αυτή η μορφή του αθλητισμού και του κινηματογράφου, ίσως είχε περάσει απαρατήρητη, εργαζόμενος σε μεταλλεία στην Πενσυλβανία, όπως αρχικά ο πατέρας του, αν δεν είχε «κτυπηθεί» από την πολιομυελίτιδα όταν ήταν εννέα ετών. Ο γιατρός συνέστησε να κολυμπάει. Οταν η οικογένεια μετακόμισε στο Σικάγο, ο Τζόνι συνέχισε να κολυμπάει και κάποια στιγμή εντάχθηκε στην ομάδα της YMCA, την αντίστοιχη της ελληνικής ΧΑΝ (Χριστιανική Αδελφότης Νέων), η οποία έχει αθλητικά σωματεία στη Θεσσαλονίκη (ΧΑΝΘ) και στην Καλαμαριά (ΧΑΝΚ), ενώ κάποτε διέθετε και στη Νίκαια (ΧΑΝΝ). Ο έφηβος Τζόνι κάποια στιγμή άφησε το γυμνάσιο για να εργασθεί. Μία από τις εργασίες που έκανε, ήταν ναυαγοσώστης στην παραλία της λίμνης του Μίτσιγκαν. Ενώ δούλευε ως χειριστής ασανσέρ στον αθλητικό σύλλογο του Ιλινόι, συναντήθηκε με τον προπονητή, Γουίλιαμ Μπάτρατς, που ανέλαβε την προπόνησή του. Τον Αύγουστο του 1921 αναδείχθηκε πρωταθλητής των ΗΠΑ στις 50 και στις 220 γιάρδες. Μολονότι είχε γεννηθεί εκτός ΗΠΑ, έδωσε ως τόπο γέννησης την Τάνεριβιλ της Πενσυλβανίας και ως ημερομηνία, αυτή του μικρότερου αδελφού του, Πίτερ (13 Σεπτεμβρίου 1905), που όντως είχε γεννηθεί στις ΗΠΑ. Το έκανε για να είναι βέβαιος, ότι θα του εκδώσουν αμερικανικό διαβατήριο, που ήταν απαραίτητο για να μετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924. Αυτή η πληροφορία, πάντως, «αντιφάσκει» προς την επίσημη αίτηση που υπέβαλε για την έκδοση διαβατηρίου. Σε αυτήν αναφέρεται ως ημερομηνία γέννησης η 2α Ιουνίου 1904 και τόπος η Γουίντμπαρ της Πενσυλβανίας, εκεί όπου πράγματι γεννήθηκε ο Πίτερ τζούνιορ. Το διαβατήριο εκδόθηκε τον Μάιο του 1924. Γενικά, πολλές πληροφορίες γύρω από τη ζωή του εκείνης της εποχής, είναι συγκεχυμένες. Το βέβαιο είναι, ότι ο πατέρας του, έδωσε γραπτώς τη συγκατάθεσή του να ταξιδέψει στο εξωτερικό για να μετάσχει σε αγώνες. Στις 9 Ιουλίου 1922 έγινε ο πρώτος άνθρωπος που κολύμπησε τα 100μ. ελευθέρως σε χρόνο κάτω από ένα λεπτό (58''6). Επαιρνε, έτσι, το ρεκόρ του Αμερικανού από τη Χαβάη, Ντιουκ Καχαναμόκου (1'00''4 από τις 24 Αυγούστου 1920). Στην κολυμβητική σταδιοδρομία του, πέρα από τα πέντε χρυσά ολυμπιακά μετάλλια, κατέκτησε 52 τίτλους των ΗΠΑ και εγκατέλειψε την ενεργό δράση αήττητος. Δεν έφυγε, όμως, από τα κολυμβητήρια. Οταν μετακόμισε σε προάστιο του Λος Αντζελες, ζήτησε από τον διάσημο αρχιτέκτονα, Πολ Γουίλιαμς, να κατασκευάσει μια πισίνα, που «αγκάλιαζε» όλο το σπίτι του και είχε περίμετρο περίπου 92μ. Η πισίνα αυτή υπάρχει ακόμη. Τον Σεπτέμβριο του 1966, ο Βάισμίλερ, μαζί με δύο προηγούμενους κινηματογραφικούς Ταρζάν, τον Τζέιμς Πιρς και τον Τζοκ Μαχόνι, εμφανίσθηκαν με τον ηθοποιό, Ρον Ελι, που έπαιξε τον Ταρζάν σε σειρά της αμερικανικής τηλεόρασης, ακριβώς για να διαφημίσουν αυτή τη σειρά, που δεν είχε αρχίσει ακόμη να προβάλλεται. Οι παραγωγοί πρότειναν στον Βάισμίλερ να υποδυθεί τον πατέρα του Ταρζάν, αλλά τελικά δεν υπήρξε συνεργασία. Η επιρροή του Βάισμίλερ ήταν μεγάλη σε πολλούς. Ο Τζόνι Σέφιλντ, ο νεαρός ηθοποιός, που ενσάρκωνε το Αγόρι στα έργα με τον Ταρζάν, έγραψε γι’ αυτόν: «Εργαζόμενος με τον Μεγάλο Τζον ήταν ένα από τα σημαντικότερα σημεία της ζωής μου. Ηταν Σταρ με κεφαλαίο το Σ. Ακτινοβολούσε ένα ξεχωριστό φως και λίγο από αυτό μπήκε σε μένα. Το να γνωρίσω και να ζήσω με τον Τζόνι Βάισμίλερ τα χρόνια που διαμορφωνόταν ο χαρακτήρας μου, είχε μια επίδραση, που διήρκεσε σε όλη τη ζωή μου». Ταραχώδης ήταν η προσωπική ζωή του. Σύμφωνα με μία βιογραφία του, παντρεύτηκε πέντε φορές, σύμφωνα με άλλη, έξι. Πρώτη σύζυγος, κατά τη δεύτερη εκδοχή, ήταν η Καμίλα Λουί. Αυτή δεν αναφέρεται στην άλλη βιογραφία. Επιβεβαιωμένες σύζυγοι ήταν η τραγουδίστρια σε μπάντες και σε κλαμπ, Μπομπ Αρνστ (28/2/1931 - Οκτώβριος 1933), η ηθοποιός, Λούπε Βέλες (8/10/1933-1939), η Μπέριλ Σκοτ (20/8/1939 – Ιανουάριος 1948), η Αϊλιν Γκέιτς (29/1/1948 – 1962) και, τέλος, η Μαρία Μπροκ Μαντέλ Μπόμαν (1963 έως τον θάνατό του). Με την Μπέριλ απέκτησαν τρία παιδιά: Τον Τζόνι Βάισμίλερ τζούνιορ, τη Γουέντι Αν και τη Χάιντι Ελίζαμπεθ, που πέθανε το 1962, μόλις 18 ετών.  *Τ' αθλητικά επιτεύγματα του Βάισμίλερ:  Ολυμπιακά μετάλλια: 1924: Χρυσό σε 100 και 400μ. ελευθέρως και στα 4Χ200μ. ελευθέρως. Χάλκινο με την εθνική ομάδα πόλο των ΗΠΑ. 1928: Χρυσό σε 100 και 4Χ200μ. ελευθέρως.  Παγκόσμια ρεκόρ:  Σε Ολυμπιακά αγωνίσματα βελτίωσε επτά φορές ρεκόρ. Από δύο σε 100, 200 και 400μ. ελευθέρως και μία στα 800μ. Τότε δεν διεξήγοντο και τα 50μ. ελευθέρως. Εγινε ο πρώτος άνθρωπος που κολύμπησε τα 100μ. πιο γρήγορα από 60'': Σε 58''6 στις 9 Ιουλίου 1922. Στις  17 Φεβρουαρίου 1924 σημείωσε επίδοση 57''4, που έμεινε ως ρεκόρ κόσμου έως τις 2 Μαρτίου 1934, οπότε ο Αμερικανός, Πίτερ Φικ πέτυχε 56''8. Τ' άλλα ρεκόρ σε Ολυμπιακά αγωνίσματα: 200μ.: Πήρε το ρεκόρ από 2'21''6 (Ν. Ρος, ΗΠΑ, 24/11/1916) και, αφού στις 26/5/1922 σημείωσε 2'15''6, στις 5 Απριλίου 1927 το έφθασε στα 2'08''0, ρεκόρ που έμεινε ακλόνητο έως τις 12/4/1935, όταν ο Αμερικανός, Τζακ Μεντίκα κολύμπησε την απόσταση σε 2'07''2. 400μ.: Πέτυχε 5'06''6 στις 26/2/1922 και 4'57''0 στις 6 Μαρτίου 1923. Ηταν ο πρώτος που κολύμπησε κάτω από 5 λεπτά. 800μ.: Πήρε το ρεκόρ στα 10'32''0 (Αντριου Τσάρλτον, Αυστραλία, 8/1/1927) και στις 27 Ιουλίου του ίδιου έτους το κατέβασε στα 10'22''2, επίδοση που άντεξε έως τις 30/5/1930, οπότε ο Γάλλος, Ζαν Ταρί σημείωσε 10'19''6.     Συνολικά κατέρριψε 67 φορές ρεκόρ κόσμου, αλλά οι περισσότερες ήταν σε αποστάσεις που μετρούνται σε γιάρδες, αφού έτσι ετελούντο τότε οι αγώνες στις ΗΠΑ.  Το 1950 ψηφίστηκε ως ο κορυφαίος κολυμβητής του κόσμου του πρώτου μισού του 20ού αιώνα. Ηταν απολύτως λογικό και φυσιολογικό, βάσει των σπουδαίων επιτευγμάτων του.

Το 1974 έσπασε και το ισχίο και το πόδι του. Ενώ βρισκόταν στο νοσοκομείο, πληροφορήθηκε ότι, παρά τη δύναμή του και την, διά βίου, καθημερινή άσκηση με κολύμπι και γυμναστική, υπέφερε από σοβαρή καρδιακή πάθηση. Το 1977 υπέστη σειρά εγκεφαλικών επεισοδίων. Το 1979 νοσηλεύθηκε επί αρκετές εβδομάδες πριν να μεταβεί με την τελευταία σύζυγό του, Μαρία, στο Ακαπούλκο, εκεί όπου είχε γυρισθεί η ακροτελεύτια ταινία του για τον Ταρζάν.

*Δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή», στις 4 Δεκεμβρίου 2010.